Za oknem ostatnio przeważa pochmurne niebo, temperatura spadła znacząco, a na drzewach pojawia się coraz więcej żółtych liści. Nawet doniczki przed moim domem nabrały jesiennego wyglądu – pelargonie i surfinie ustąpiły miejsca kolorowym wrzosom. Wzgórza Langhe zaczynają mienić się czerwienią winorośli, która pozbawiona owoców powoli przechodzi w stan spoczynku. Winiarze natomiast bez chwili wytchnienia pracują nad rocznikiem 2012, który według ekspertów zapowiada się obiecująco.

Dzięki uprzejmości Enrico Rivetto po raz kolejny miałam okazję obejrzeć jego winnicę (zapraszam do zapoznania się z moim wcześniejszym artykułem Rivetto – wina z sercem) i to w jednym z najpracowitszych dni w roku, bo podczas winobrania (la vendemmia). Tego dnia bohaterem była tajemnicza odmiana – nascetta. Nascetta to nazwa białego, półaromatycznego szczepu, który jeszcze kilka lat temu był całkowicie zapomniany, a nawet dzisiaj jeszcze niewielu enologów i znawców win wie o jego istnieniu. A tymczasem jest to jedyna, biała autochtoniczna odmiana winorośli w Langhe, która rośnie na północnych stokach wzgórz. Z bliżej nie znanych powodów wszelki ślad o niej zaginął po II Wojnie Światowej, a sadzonki do jej uprawy Enrico pobrał z Uniwersytetu w Turynie (Universita’ di Torino). Produkuje się z niej białe wytrawne wino Langhe Nascetta DOC, które idealnie nadaje się do starzenia (według Enrico nawet 5 do 10 lat). W winnicy Rivetto pierwsza winorośl tej odmiany została posadzona w 2005 roku i od 2008 roku trwają prace nad ciągłym ulepszaniem metody wytwarzania z niej jak najlepszego trunku. Dodatkowym wyzwaniem stanowi fakt, że wielu ekspertów wróży mu świetlaną przyszłość i niewykluczone, że jesteśmy świadkami powstawania zacnego białego wina Piemontu – il Grande Bianco del Piemonte.

Kiedy dojechałam na miejsce winogrona zostały ręcznie zebrane (winobranie w gospodarstwie Rivetto odbywa się tylko w sposób tradycyjny) i przewiezione do wytwórni. Na zdjęciach poniżej zobaczycie w jaki sposób za pomocą specjalnej maszyny zostają oddzielone szypułki od kiści.

Następnie owoce trafiają do urządzenia, w którym odbywa się kriomaceracja, czyli kontakt moszczu ze skórkami (maceracja) w bardzo niskiej temperaturze. Maceracja zachodzi zazwyczaj w przypadku czerwonych win, żeby wydobyć ze skórek między innymi barwniki (które nadają właśnie czerwony kolor – czerwone wina są produkowane tylko z czerwonych odmian winogron) oraz taniny, natomiast rzadko kiedy jest stosowana w produkcji białych trunków. Podczas wynifikacji Langhe Nascetta kontakt soku ze skórkami umożliwia wydobycie aromatów oraz jak najwięcej elementów smakowych i trwa zaledwie kilka godzin w temperaturze ok. 6°C, utrzymywanej przez dodawanie do pojemnika suchego lodu. Zabieg ma na celu powstrzymanie procesu utlenienia, który spowodowałoby zbrązowienie soku oraz przyspieszyłby fermentację. Sam proces przemiany cukru zawartego w winogronach w alkohol następuje po odseparowaniu moszczu od substancji stałych w stalowej kadzi, w kontrolowanej temperaturze 17°C. Zanim jednak trafi na sklepowe półki czeka je jeszcze długa droga.

Langhe Nascetta DOC nie jest jedynym winem produkowanym przez rodzinę Rivetto. Już od czterech pokoleń winnica tworzy wspaniałe i cenione na całym świecie wina: Barolo, Barbera d’Alba, Langhe Nebbiolo, Moscato d’Asti i wiele innych, dostępnych również w Polsce. Niezwykle klimatycznym miejscem, w którym czuć historię winnicy jest – Crutin Rivetto (crutin to grota w dialekcie piemonckim). Niegdyś służyła rodzinie jako lodówka, dziś jest miejscem wspomnień – wiszą tam stare zdjęcia rodzinne, a na starej dębowej beczce stoi najstarsza zachowana butelka wina – Barolo z 1944 roku. Tu również w idealnej temperaturze i bez dostępu światła leżakują takie „skarby” jak Barolo Briccolina 2007. To szczególne wino jest produkowane w limitowanej ilości i jako jedyne fermentuje w tradycyjnej, drewnianej i otwartej kadzi.

Winnica Rivetto niewątpliwie wyróżnia się niezwykle malowniczym położeniem. Z wysokości 400 m n.p.m rozciąga się spektakularny widok na przepiękny zamek w Serralunga d’Alba oraz na morze okolicznych winnic. Nic więc dziwnego, że chętnie zaglądają tu nie tylko turyści odwiedzający włoskie winnice, ale również profesjonaliści szukający ciekawych win (podczas mojej wizyty gościło również dwóch Norwegów). Enrico nie tylko chętnie dzieli się z innymi swoją pasją do wina, pokazuje winnicę, ale interesujący sposób opowiada o swojej pracy. Zachęcam do odwiedzenia prowadzonego przez niego bloga: http://blog.rivetto.it/, który jest dostępny również w języku angielskim.